İş Güvenliği Uzmanının Görevleri ve Sorumlulukları

İş güvenliği uzmanının görevleri ve sorumlulukları yönetmeliklerle belirlenmiş olup zaman zaman iş güvenliği uzmanlarının görev tanımı konusunda karışıklıklar yaşanabilmektedir. İster bireysel ister OSGB vasıtası ile olsun herhangi bir işyerinde görev alan bir uzmanın görev ve sorumlulukları oldukça fazladır.

Sistemin çarpık işleyişi, denetim zayıflığı ve liyakat eksikliği iş kazalarına sebebiyet verdiği gibi uzmanların yaptığı yahut yapmadığı şeyler sebebiyle kusurlu ilan edilmeleri gibi etkenler iş güvenliği uzmanının görev ve sorumluluklarının netleştirilmesi gerektiğini gözler önüne sermiştir. Öncelikle iş güvenliği uzmanı ne iş yapar bunu inceleyelim.

Keyifli okumalar!

İş Güvenliği Uzmanı Ne İş Yapar?

İş güvenliği uzmanının tam olarak ne iş yaptığına dair elimizde eski İSG Genel Müdürü Kasım Özer’in bir mülakatına dayanan elimizde 2014 yılına ait bir açıklaması mevcut olmakla birlikte bu açıklama yeterli değildir. Kasım Özer iş güvenliği uzmanının teknik bir danışman ve yardımcı olduğunu belirtip işverenin teknik konularda İSG uzmanına danışması gerektiğin söylemiştir. Yani kısacası İSG uzmanının yalnızca “öneri” sunduğuna dair bir algı oluşmuştur.

Diğer yandan, iş güvenliği uzmanının görevleri ve sorumluluklarını yalnızca tavsiye vermeye indirgemek günümüz mahkemelerinin verdiği kararlarca da eksik görülmüştür.

İSG uzmanı, bir işyerinde çalışan personelin, ekibin, işverenin ve genel olarak işyerinin sağlığından ve güvenliğinden mesuldür. Uzmanlar, işyerinde meydana gelebilecek kazaların ve yaralanmaların önüne geçmek için gerekli önlemleri almalı; tehlike yaratabilecek alet ve araç gereçlerin yaratabileceği tahribatın önüne geçmelidir.

İş Güvenliği Uzmanının Görevleri Nelerdir?

İş güvenliği uzmanlarının görev tanımları yukarıda da bahsettiğimiz üzere mevzuatta net bir şekilde belirtilmiştir. Bu görevler rehberlik etmek, risk değerlendirmesi yapmak, çalışma ortamı gözetimi yapmak, eğitim, bilgilendirme ve kayıt işlemlerini sağlamak ve ilgili birimlerle iş birliği kurmak olarak belirlenmiştir. Bu görevleri tek tek inceleyelim:

Rehberlik Yapmak

Rehberlik yapmak iş güvenliği uzmanının yalnızca çalışanlara ya da işverenlere direktif verir şeklinde önerileri olarak algılanmamalıdır. Rehberlik yapmak tanımı gereği işyeri ile ilgili çalışmalarda güncel durumda mevcut olan ve ilerleyen süreçlerde yapılacak olan değişiklikler ile bağlantı tasarım, makine ve teçhizatların durumu, bakımı, seçimi gibi konuların yanı sıra iş süreçlerinde kullanılan maddeler de dahil edilerek yapılacak işin planlanması, organize edilme süreci, uygulanması, kişisel koruyucu nitelikte ekipman ve donanımın seçilmesi, temin edilmesi ve kullanımı ile birlikte bu ekipmanların korunması ve test edilmesi konularının; iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı uyarınca işyerinin güvenlik kurallarına uygun bir biçimde sürdürülmesi için işverene önerilerde bulunmak olarak geniş bir kapsama sahiptir.
Bu anlamda rehberlik ve danışmanlık kapsamına dahil edilebilecek birçok başlık, iş güvenliği uzmanını planlama ve organize etme süreçlerine dahil olabilir. Bir İSG uzmanı, çalıştığı işyerindeki personele bu ana ve alt başlıklar dahilinde önerilerde bulunabilir ve rehberlik edebilir.

Burada dikkat edilmesi önem arz eden konulardan birisi de kişisel koruyucu donanım tesliminde çalışanların, koruyucu ekipmanlarını elden teslim aldıklarına dair yazılı bir belgeye imza atmaları gerekliliğidir. Bu formlar daha sonra çalışanların dosyasında olası meydana gelebilecek kazalara karşın korunmalı ve saklanmalıdır. Böylelikle İSG uzmanının yahut işçinin iş güvenliğine uygun davranıp davranmadığının tespiti yapılabilir.

İSG Tedbirlerini Yazılı Şekilde Bildirmek

İş güvenliği uzmanının görevleri arasında bulunan tedbir bildirimi, mutlak suretle yazılı biçimde yapılmalıdır. İşverene eksik noktalar bildirilirken saklanması ve imzalanması işveren sorumluluğunda olan formların yahut onaylı defterin boş bırakılmaması gerekmektedir. Bu deftere yalnızca eksik hususlar değil işyeri kapsamında yapılan tüm işler yazılabilir.

Meydana Gelebilecek İş Kazaları ve Meslek Hastalıklarının Araştırılması

İşyerinde daha önce meydana gelen yahut ilerleyen dönemlerde meydana gelebilecek iş kazaları ve meslek hastalıkları araştırılmalı, bu ihtimallerin tekrarlanmaması için gerekli önlemlerin alınması için işveren bilgilendirilmelidir.

İş Kazaları Sonrası İnceleme Raporu Düzenlenmeli

İşyerinde bir kaza yaşanırsa sonrasında mutlaka inceleme raporu düzenlenmeli ve kazaya sebep olan nedenler araştırılmalı, tespit edilmeli, var olan sebeplerin tekrarlanmaması için gerekli tedbirler kararlaştırılmalıdır. İşveren bu kararlar dahilinde gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Zarar Verme Potansiyeli Bulunan Durumlar Hakkında İşvereni Uyarmak

İşyerinde meydana gelen yahut uzun vadede meydana gelebilecek; ölüm ve yaralanmaya neden olacak kadar ciddi problem arz etmeyen ancak çalışana, ekipmana ve işyerine zarar verme potansiyeli bulunan olayların nedenleri araştırılmalı, bu konular üzerinde gerekli çalışmalar yapılmalı ve işveren uyarılmalıdır.

Risk Değerlendirmesi

İş güvenliği uzmanının görevleri arasında yer alan tanımlardan birisi de risk değerlendirmesi yapmaktır. Bu anlamda mevcut risklerin değerlendirilmesi, ilgili çalışmalara ve uygulamalara katılım sağlamak, değerlendirme sonucu elde edinilen bilgiler ile sağlık ve güvenlik alanında işvereni bilgilendirmek; iş güvenliği uzmanının görevlerindendir.

Çalışma Ortamı Gözetimi Yapmak

İş güvenliği uzmanları görevli oldukları işyeri ortamını incelemeli, gözetlemeli ve olası riskleri tespit etmelidir. İşyerinde meydana gelme riski bulunan iş kazaları, yangın ve çökme gibi risk taşıyan ve taşıma ihtimali olan alanlar tespit edilmeli ve işverene bildirilmelidir. Bu anlamda, ekipmanların periyodik kontrolleri de sağlanmalıdır.

Eğitim, Bilgilendirme ve Kayıt

İşyeri sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitimler İSG uzmanı tarafından verilmelidir. Yıllık İSG değerlendirme raporları, talimatlar ve dokümanlar gibi bilgilendirme ve kayıt işlemleri de iş güvenliği uzmanının görevleri arasında olup bu işler işyeri hekimi ile birlikte yürütülebilir.

İlgili Birimlerle İş Birliği Kurmak

İş güvenliği uzmanının görevlerinden biri de ilgili birimler ile iletişim halinde olmaktır. Böylelikle risk teşkil eden olası problemlerin ortadan kaldırılması ve önlemlerin alınması, iş birliği ile daha mümkün hale gelecektir.

Kimler İş Güvenliği Uzmanı Olabilir?

633 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 3. maddesi ve yönetmeliği uyarınca, İSG uzmanlığı sertifikasına sahip herkes iş güvenliği uzmanı olabilir ve iş güvenliği uzmanının görevlerini ve sorumluluklarını yerine getirebilir. Bu eğitimi Ekşioğlu OSGB üzerinden temin edebilirsiniz.
İlgili eğitimi başarıyla tamamlamış ve İSG uzmanlığı sertifikasına sahip;

• Bakanlık ve ilgili kuruluşlarda iş hayatını denetleyen müfettişler,
• Mühendislik ve mimarlık fakülteleri mezunları,
• Teknik öğretmenler,
• Fizikçi, kimyager ve biyologlar,
• Üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği fakültesinden lisans ve ön lisans mezunları iş güvenliği uzmanı olabilirler.

Daha fazla bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.